Distorzija ili uganuće skočnog zgloba spada u jednu od najčešćih povreda, kako kod profesionalnih sportista tako i kod rekreativaca. Nastaje kao posledica uvrtanja stopala, prilikom hoda po neravnoj podlozi, doskoka na loptu ili nogu drugog sportiste, prilikom spoticanja ili isklizavanja, nakon čega dolazi do mehaničkog uvrtanja mekih tkiva i ligamenata.
Ne spada u kategoriju opasnih povreda, ali se mora lečiti pravovremeno, kako bismo izbegli hroničnu nestabilnost zgloba, kao posledicu.
Stepen povrede zgloba zavisi od jačine povrede, najčešće su to blaga istegnuća ligamenata praćena pojavom otoka, ali može doći i do potpunog prekida ligamenata.
Postoje 4 stepena povrede skočnog zgloba:
- Prvi stepen– Lako istegnuće gde se bol u zglobu zadržava veoma kratko. Nema ograničenja pokreta, i otok je izuzetno blag.
- Drugi stepen– Istegnuće gde je prisutna bol u povređenom delu, delimično ograničena pokretljivost, bez modrica.
- Treći stepen– Umeren bol u zglobu, nepotpun oslonac na nogu uz pojavu hematoma, pojava otoka i ograničena pokretljivost stopala.
- Četvrti stepen– Izuzetno jak bol, praćen podlivom i otokom u zglobu, nemogućnost pokretanja stopala, sa pojavom topline u zglobu, što je prvi znak prekida ligamenata.
Ko je najčešće podložan povredama skočnog zgloba?
Najveći rizik od nastanka povrede tj.uganuća skočnog zgloba imaju profesionalni sportisti i rekreativci. Najčešće se javljaju u kontaktnim sportovima kao i u sportovima gde je prisutna promena pravca kretanja, kao što su fudbal i košarka, odbojka, tenis.
Rizik od nastanka ove povrede imaju i osobe koje su već ranije pretrpele jedan od stepena uganuća, kao i osobe sa slabim i manje fleksibilnim zglobovima.
Tretiranje distorzije skočnog zgloba u kućnim uslovima?
Nakon uganuća potrebno je u što kraćem vremenskom roku početi sa tretiranjem povređenog segmenta, kako bi smo sprečili veće širenje otoka i smanjili spazam mišića.
Primenjuje se takozvana RICE metoda (rest-ice compression-elevation), a podrazumeva mirovanje, odnosno smanjenje kretanja. Aplikovanje leda na povređeni segment, prva tri dana po 15 minuta na svaka 2-3 sata, a kasnije kada se otok u velikoj meri povuče, tri puta dnevno po 5-6 minuta. U međuvremenu nogu što više utopljavati, uz postavljenu bandažu u vidu kompresivnog zavoja, kako bi se otok razlio.
Elevacija ili podizanje noge iznad nivoa srca kako bi se sprečilo širenje otoka.
Ova metoda traje 5-7 dana, nakon čega se startuje sa terapijskim lečenjem zgloba.
Terapija nakon uganuća skočnog zgloba:
Nakon povlačenja otoka, potrebno je početi sa terapijama, kako bismo povređeni zglob u što kraćem roku vratili u potpunu funkciju.
Terapija se sastoji od fizikalnoterapijskih procedura kao što su aplikovanje struje (TENS, interferentna struja), bioptron lampa, kao i krioterapija.
Nakon potpunog povlačenja otoka, počinje se sa primenom kineziterapijskih procedura, kao što je jačanje muskulature stopala i gornjeg skočnog zgloba.
Vežbanjem dolazi do potpune regeneracije i reparacije tkiva, poboljšava se cirkulacija i obim pokreta u stopalu, a ono što je najvažnije smanjuje se rizik od ponovne povrede.
Nakon saniranja povrede preporučuje se sa nastavljanjem rada vežbi za jačanje i istezanje oba skočna zgloba.
Sportistima se preporučuje aplikovanje kinezitejpa, zbog dodatnog bandažiranja zgloba.
SPR zaključak:
Uzimajući u obzir da uganuće nastaje uglavnom prilikom nepažnje, postoje načini kako možemo umanjiti rizik od nastanka ove povrede, a to su:
- Dobro zagrevanje pre započinjanja bilo kakvog oblika fizičke aktivnosti.
- Nošenje adekvatne obuće, koja će u dodatnoj meri smanjiti rizik od nastanka povrede.
- Za vreme treninga nositi dva para čarapa kako bi zglob bio dodatno fiksiran.
- Pažljivo kretanje po neravnomernoj podlozi.
- Izbegavanje nošenja obuće sa visokom potpeticom.